By Hoàng Quân – Updated đến Tip số 50

Theo mình thấy, một trong những mối bận tâm và khó khăn lớn nhất của các bạn làm Content là “HÔM NAY VIẾT CONTENT GÌ?”. Giống y như câu chuyện của các bà nội trợ khi đi chợ, các bà đều có chung một vấn đề là không biết phải nấu món gì cho gia đình. Một khi chúng ta đã làm việc gì quá nhiều và quá lâu, chúng ta đều bị ám ảnh bởi suy nghĩ hình như việc mình đang làm “chả có gì mới, không có gì hay”.

Mình quan niệm rằng, hình thức nội dung tuy có quan trọng thật đấy, nhưng thứ quan trọng hơn chính là Năng lượng mà nội dung đó mang lại. Nó không phụ thuộc vào hình ảnh, câu chữ mà phụ thuộc nhiều vào thông tin, góc nhìn, cảm nhận của người viết và người đọc. Giữa bạn và người đọc có tìm được kết nối, có chạm được nhau hay không?

Dẫu vậy, mình cũng chia sẻ ở đây 89 PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG NỘI DUNG phổ biến mà mình hay dùng để brainstorm khi phải lên kế hoạch nội dung cho khách hàng. Tuỳ thương hiệu và mục đích mà các bạn lựa chọn định dạng phù hợp. Mọi người tuỳ ý chia sẻ và đóng góp thêm. Hy vọng kiến thức này sẽ hữu ích cho mọi người!

1. Nhóm các nội dung có chung tác dụng để tạo thành Danh mục
Đây là định dạng vô cùng phổ biến mà mình hay dùng để thu hút người đọc. Có thể dùng cho cả social content hay Website content. Những dạng danh mục này giúp người đọc hình dung được tổng thể nội dung bên trong, cái họ nhận được khi theo dõi nội dung của bạn. Cách làm này cũng vô cùng hữu ích khi áp dụng trong các cuộc họp, khi bạn muốn recap lại nội dung cuộc họp và xác nhận với đối tác rằng bạn hiểu điều họ muốn, cái chúng ta đang thảo luận.
Ví dụ: 5 bí quyết thành công, 5 lý do bạn không thể ngừng ăn, 5 câu hỏi không bao giờ có câu trả lời…

Bài viết này chính xác là định dạng nội dung trên.

2. Làm thế nào: How-To
Dạng nội dung hướng dẫn từng bước này cũng vô cùng hữu ích vì nó thuộc dạng “Đọc-Hiểu-Thực Hành”, vô cùng trực tiếp vào vấn đề và thực tế. Ai mà chẳng có lúc cần được hướng dẫn, đôi khi càng có nhiều kiến thức thì lại càng thích xem dạng nội dung How-to. Bạn đừng nghĩ có thông tin rồi thì người dùng sẽ không cần nữa. Hãy thử hỏi người giàu xem họ có thích tiền không?

3. Hỏi đáp
Đây là cách tận dụng nội dung tạo ra cùng với người đọc. Các Facebook Page vốn thường nhận được rất nhiều câu hỏi từ người dùng. Hãy chọn 1 câu thú vị trong đó và 1. Kêu gọi người đọc trả lời thay bạn hoặc 2. Trả lời cho số đông cùng được biết.

4. Câu hỏi thấu hiểu
Những dạng nội dung này thường bắt đầu từ một dữ liệu và thông tin cụ thể nào đó. Ví dụ: Vì sao đại gia Hoàng Kiều cưa đổ Ngọc Trinh? chẳng hạn.
Thông tin dữ liệu càng mới mẻ, thú vị thì hiệu quả lại càng cao. Hãy cố gắng nói điều mà người dùng chưa biết (và dĩ nhiên phải là thứ họ đang quan tâm). Nếu không, vui lòng chuyển sang dạng nội dung khác.

5. SEO dẫn lối:
SEO có thể vô cùng hiệu quả để giúp bạn tạo ra content. Nhưng điểm yếu của phương thức này là chúng ta dễ bị đi vào lối mòn và lệ thuộc vào một vài nguồn thông tin đã bị nói đi nói lại quá lâu. Hãy sử dụng cách này một cách thông minh và uyển chuyển hơn với sản phẩm (một thứ mà bạn buộc phải yêu mới có thể uyển chuyển được).
Công cụ nghiên cứu từ khoá SEO tốt nhất hiện nay vẫn là Google Adwords, nếu bạn chưa biết dùng, nên học ngay vì nó sẽ rất hữu ích trong giai đoạn tìm hiểu về thương hiệu và người dùng.

6. Các trường hợp thành công
Khi bạn muốn thuyết phục khách hàng về lợi ích của sản phẩm, không có cách nào hiệu quả hơn cách cho họ thấy những trường hợp “chuột bạch” đã thành công. Cách này vô cùng hiệu quả với các nhãn mỹ phẩm, thẩm mỹ viện… Người dùng vốn đa nghi nhưng lại vô cùng dễ bị thuyết phục khi người khác đã thử và đã tin.

7. Review của người dùng
Cách này giống với trường hợp ở trên, nhưng khác ở chỗ thay vì chúng ta chỉ ra, thì hãy dùng tiếng nói của người dùng để nói thay điều chúng ta muốn. Hãy tìm review thật, đừng bịa một cách chủ quan vì yếu tố tự nhiên là quan trọng nhất ở dạng nội dung này. Review xạo còn nguy hiểm hơn ngàn lần. Cái đó người ta gọi là “hứa thật nhiều, thất hứa thật nhiều”!

8. Câu trích dẫn:
Mình thường hay bắt đầu bài trình bày bằng 1 câu trích dẫn nào đó. Nhiều nhà văn cũng bắt đầu tác phẩm bằng 1 câu trích dẫn nào đó. Những kẻ giết người đôi khi cũng bị ám ảnh bởi 1 câu trích dẫn nào đó.

Nên định dạng này có tác dụng điều hướng suy nghĩ và educate rất mạnh. Một câu trích dẫn hay từ 1 bộ phim đang hot kiểu như “Sống Chung Với Mẹ Chồng” chẳng hạn sẽ chiếm được interaction tương đối đấy!

9. Phỏng vấn ai đó:
Nếu thương hiệu bạn có ambassador hoặc có các chuyên gia, bác sĩ, chuyên viên dày dặn kinh nghiệm. Bạn có thể lên kế hoạch và một loạt câu hỏi để phỏng vấn họ. Không ai giỏi toàn diện, hãy tận dụng tri thức và góc nhìn đa diện từ nhiều người. Người dùng họ cũng thích được xem người khác ngoài brand đang nói gì.

10. Demos Hướng Dẫn
Giả sử nếu bạn được câu hỏi gì đó về sản phẩm. Thay vì viết câu trả lời, bạn có thể demo được tính năng hoặc hiệu quả sản phẩm ngay tức thì?
Dạng nội dung này mình thấy rất thích hợp với các hãng mỹ phẩm, thực phẩm, quần áo…

11. Thông tin sản phẩm
Cái này dân content không thích nhưng bắt buộc phải có. Hãy thử tìm cách giới thiệu thông tin sản phẩm một cách thú vị hơn. Ví dụ như trường hợp của Blend it chẳng hạn. Chả ai nghĩ cái máy xay sinh tố giờ thì đem đi xay tất tần tật từ máy móc cho đến sex toy cả.

12. So sánh thông tin
Tâm lý người dùng khi mua hàng là họ hay so sánh. Vậy thì hãy chủ động so sánh để nâng USP của thương hiệu của bạn lên trước khi người dùng phải đi mày mò tìm kiếm nó.

13. Tin tức mới
Thị trường, xã hội có gì mới, thương hiệu của bạn có gì mới? Đừng nghĩ người dùng không quan tâm. Có khi “tính bà tám” của họ còn nhiều hơn bạn nữa đó!

14. Nội dung tổng hợp
Dạng nội dung tốn thời gian, vì bạn phải đọc thay người dùng khá nhiều nội dung, sau đó tổng hợp và diễn giải lại theo một cách dễ hiểu cho người đọc của bạn. Nghe có vẻ dễ dàng và nhàm chán phải không? Nhưng không hề, người viết giỏi ở định dạng nội dung này sẽ biết cách làm cho nó thú vị hơn bằng cách: Thêm gia vị “mang tính cá nhân” để điều hướng người dùng về điều mà bạn muốn nói.

Các bác hay chém gió trên social media rất giỏi việc này. Trong đó có cả mình!

15. Reviews Sách
Kiến thức và thông tin là thứ không bao giờ thừa. Nếu bạn thấy 1 cuốn sách hay và phù hợp cho thương hiệu, hãy đọc và review nó! Người dùng có khi chả đọc sách theo gợi ý của bạn đâu, nhưng họ thích làm người thông thái, cho nên nhận định của bạn sẽ trở thành nhận định của khá nhiều người sau đó.
Nhân tiện quảng cáo: Mình vừa đọc cuốn Đi Nhật Bản Học Về Cuộc Đời khá thú vị. Ai thích trở nên tinh tế và sống đậm đà hơn thì đọc cuốn này.

16. Content dạng ngụ ý
Dân làm content thích kiểu này và không phải ai cũng làm được kiểu này. Việc gởi gắm một metaphor vào nội dung một cách dễ hiểu với mọi người là điều không dễ dàng, nhưng làm được rồi thì rất đã. Kiểu như dạng chữ nói lái của người Việt hoặc “Làm Tình Với Chữ” chẳng hạn. Nghe hình tượng nhưng vẫn rất sáng tạo.

17. Câu chuyện cá nhân
Một câu chuyện đời thật đời sẽ là một nội dung vô cùng quí giá cho dân làm content. Bạn sẽ phải ra ngoài đường, quan sát thế giới và tích cóp câu chuyện cho mình. Giống như những gì mình đã làm cho Manulife video “Mẹ ơi! Con muốn nói…!” hoặc đơn giản là bạn sẽ sợ ma hơn khi xem phim ma có câu mở đầu là “Dựa trên 1 câu chuyện có thật!”. Đúng không?

18. Mang tính dự đoán
Nội dung này hay xuất hiện vào cuối năm khi người dùng thích được dự đoán điều gì sẽ diễn ra trong tương lai. Bạn thử dự đoán 5 sản phẩm hot nhất trong năm tới xem sao? Nhất định phải có sản phẩm của bạn trong danh sách đó đấy nhé! Mình thì lại đang tính cuối năm nay viết dự đoán danh sách 5 chàng trai độc thân có nuôi mèo hấp dẫn nhất năm 2018!

19. Hứa hẹn thành công
Phương thức này khá giống với các trường hợp thành công và How-to content. Tuy nhiên có tính cam kết mạnh hơn How-to và mang yếu tố dự đoán khi so sánh với các trường hợp thành công.

Nhưng cách này cần 1 câu headline thật hay và bắt tai. Ví dụ như 1 câu gần đây mình khá thích: “Khi công nghệ hướng đến tương lai, thì không ai đáng bị bỏ lại”. Điểm lưu ý: Thông tin cần được thu gọn hết mức có thể, đừng viết thành bài dài 8000 trang.

20. Thất bại và những điều không nên
Đến được 1 lần thành công thì chắc chắn phải qua trăm lần thất bại. Kinh nghiệm là thứ không phải ai cũng có, nên nội dung này đảm bảo được chia sẻ.

21. Tầm nhìn lớn lao
Hướng này đa phần ăn điểm nhờ câu headline. Vì sao? Vì ai cũng có nhu cầu tìm hiểu câu chuyện, chiến lược, hành động phía sau mỗi tuyên bố lớn lao. Hoặc chí ít thì người ta cũng tò mò muốn biết xem thương hiệu này chém gió cỡ nào. Ví dụ: Bác Quảng nhà mình, ai muốn tìm hiểu vui lòng Google!

22. Thông tin chưa từng được tiết lộ
Tò mò, tò mò, tò mò… Ai chả có tí máu tò mò trong người?

23. Các kết quả nghiên cứu
Dạng thông tin khoa học khô cứng đôi khi cũng rất hấp dẫn nếu bạn biết cách sắp xếp lại một cách thú vị hơn. Ví dụ: Infographics và tương lai có thể mô hình eMagazine sẽ thay thế được cho Infogrphics với cách tương tác với nội dung thú vị hơn rất nhiều.

24. Sự thật bất giờ và các chỉ số
Ví dụ thôi, không giải thích!

Những định dạng nội dung hiệu quả bất ngờ đế bán hàng?
Những công nghệ thay đổi cách con người tương tác với nhau?
98% thế giới sẽ ăn phở Việt Nam vào năm 2020.

25. Các hình mẫu, template
Ai cũng thích tiết kiệm thời gian, một số ngành nghề rất thích templates. Tự hỏi xem ngành nghề bạn đang làm việc có thích template không?
Thích thì nhích…

26. Checklists
Khác với How-To, Checklist cho phép người dùng theo dõi và kiểm soát câu chuyện trong một vài cái gạch đầu dòng. Quan trọng nhất là câu CTA ở cuối bài viết, bạn muốn người dùng sử dụng checklist này vào việc gì, áp dụng ra sao. Dù gì thì bạn cũng cẩn phải tư duy một chút thay vì chỉ máy móc copy checklist từ đâu đó phải không? Lưu ý tính cá nhân nhé!

27. Chia sẻ tài liệu
Cũng giốn như chia sẻ templates, các tài liệu, slide trình bày hay sách ebooks rất được người dùng nhóm “chuyên viên, nhân viên” quan tâm. Đây cũng là cách thu thập email hiệu quả để tạo tệp người dùng có interest đặc biệt, tập trung cho một ngành/nhóm/thương hiệu cụ thể nào đó!

28. Nội dung biết nói
Mình chưa từng làm nội dung dạng này cho khách hàng, tuy nhiên rất muốn thử một ngày nào đó vì mình tin là nó cũng rất hiệu quả. Giả sử bạn đang chạy trong tình trạng không thể tương tác với nội dung được, thì nội dung biết nói cũng rất đáng để bạn quan tâm.

Giả sử bạn làm nội dung cho đối tượng khách hàng là trẻ em thì kể chuyện đêm khuya chẳng hạn, hoặc các kênh nội dung từ Radio (dạng playlist nhạc theo chủ đề “Bay lên mây” “Hành quân đêm khuya cho 2 người”, blah blah blah), 8tracks… Nói chung cái gì người ta chưa làm thì mình thích làm!

29. Bản báo cáo
Dạng nội dung này thường rất hiệu quả vào dịp cuối năm khi các trang data tổng hợp nội dung và chia sẻ với cộng đồng. Tuy đa phần được dùng để bán dịch vụ, nhưng bạn có thể tận dụng dạng nội dung này cho các khách hàng B2B, dạng chia sẻ báo cáo và thảo luận những điểm “có liên quan” đến ngành trong bản báo cáo đó. Mình thấy BuzzMetrics đang làm rất tốt dạng nội dung này, chúc mừng anh Peterson Nguyen! Không biết Navigos hay Deloitte thì sao Tuan Dao nhỉ?

30. Infographics
Quen ơi là quen và được làm nhiều ơi là nhiều. Không cần nhắc nhở bạn cũng biết nên làm gì với dạng nội dung này rồi đúng không?

Nhưng mình thấy đa phần các bạn hay làm sai nhất là ở khâu chọn topic. Đừng máy móc lấy data đâu đó rồi ngồi thiết kế nội dung. Bạn cần thiết kế data trước khi thiết kế nội dung.

Ước gì có ai đó làm nội dung: Hành Trình Của Đệt Sư Huynh Đã Say Cần Thế Nào Mai Xuân Đạt? hay là Tuyết Nhung và Đỗ Quốc Minh đã sử dụng bao cao su XMen-Bi của Quan Hong Nguyen ra sao?

31. Biểu đồ
Cái này ít thấy người dùng, nhưng mình tin người dùng sẽ quan tâm đến một số dạng biểu đồ có khả năng “SAVE” lại để xem khi cần thiết như.

Biểu đồ chỉ số BMI của trẻ 0-6 tuổi
Biểu đồ cân nặng khoẻ mạnh của Mẹ bầu
…
Nói chung biểu đồ cũng là một dạng nội dung thú vị lắm đấy ạ!

32. Poster
Một số thương hiệu bỏ rất nhiều tiền cho phần thiết kế poster và printad. Đa phần là đẹp… Vậy thì “why not to share”…

Không quan trọng đó là poster sản phẩm hay event, nhưng thông thường poster thể hiện khá đầy đủ thông tin mà nhãn hàng muốn truyền đạt. Chỉ lưu ý một điều, cần customize lại cho phù hợp môi trường xuất bản nội dung. Ví dụ như với Social thì điều chỉnh lại kích thước ra sao, chuyển thành Square Size hay sao đó. À! Đừng quên giảm khối lượng Text lại cho dưới 20% nhé (dù đôi khi có dưới 20% thì vẫn chết như thường).

33. Photo đẹp
Một tấm ảnh đẹp nói lên bao điều, thu hút sự chú ý của người dùng ngay cả trước khi họ đọc nội dung… Bởi vậy, lý do mình dùng hình profile rất đẹp của mình vừa chụp làm hình ảnh cho post này là vậy!

34. Memes
Cái này là huyền thoại rồi… Nếu thương hiệu có một nhân vật đại diện, chẳng hạn như có “con tin chùn” nào đó làm meme được thì hãy tận dụng nó. Content social đôi khi được viral chẳng vì lý do gì cả, chẳng cần kiến thức gì cả, chỉ cần vui vui, lạ lạ là được. Bây giờ mà có con meme nào đang chảy ra vì nóng thì chắc chắn sẽ hot!

35. Truyện tranh
Cũng giống như video, truyện tranh có khả năng kể 1 câu chuyện ngắn với thông điệp rõ ràng…
Hãy nghĩ về 1 tình huống rất đời thường và ý nghĩa, biến nó thành hình ảnh và hội thoại ngắn, chọn phong cách thể hiện, màu sắc của nó… Done!

36. Screenshots
Một số page bán hàng ứng dụng kiểu này rất thành công. Vì nó cho người ta cảm giác “rất thật”…

37. Viết bảng và chụp hình lại
Chưa có dân nào sáng tạo như Việt Nam. Để lách luật 20% text của Facebook, họ bày ra cách viết lên bảng rồi chụp hình lại. Dĩ nhiên, Facebook công nhận nội dung hình ảnh đó vì Text ở đây là một phần của vật thể được chụp, không phải dạng hình ảnh đồ hoạ. Brilliant!

38. Hình GIFs
Cũng là một hình thức nội dung được sinh ra nhầm tránh né luật 20% text của Facebook, nhưng sau này thì Facebook đã kịp thời update thuật toán để tracking từng frame một. Hiện tại, nội dung GIF rất phổ biến vì nó “động đậy”…
Dù sao, cân nhắc dùng hình thức này vì ít nhất bạn cần 1 câu chuyện thú vị để kể và phải trình bày rất đẹp. Nhân tiện quảng cáo cho bạn nhân viên Khoa Fanda nhà mình làm GIF cực đẹp!

39. Đồ hoạ và nhân hoá sản phẩm
Bạn có hình ảnh sản phẩm, bạn viết nội dung sản phẩm mãi chán rồi. Bạn có thể vẽ thêm chân tay, mắt mũi, cho sản phẩm trở thành 1 nhân vật biết nói, biết chia sẻ. Nói chung, cách này đơn giản và áp dụng được ngay cho bất kỳ thương hiệu nào. Đôi khi nó có thể trở thành big idea của cả một campaign, ví như thương hiệu Mì Modern với Campaign Chuyện tình Mì và Phích đang quá hot thời gian vừa qua.

40. Vẽ tay
Một vài mẫu vẽ tay đẹp cũng có thể trở thành 1 nội dung hấp dẫn, hoặc nếu bạn không có một thiết kế giỏi, có thể sử dụng sản phẩm, đặt nó trên một nền giấy trắng, vẽ linh tinh xung quanh để kể chuyện rồi chụp ảnh nó lại, chỉnh màu sắc với Free Mobile Apps, rồi đăng lên Facebook cũng đã rất cool. Quan trọng là một câu caption tóm lại câu chuyện thật ngộ. Ví dụ: Khi buổi học nhàm chán kéo dài quá lâu… (Hình ông thầy giáo bị vẽ nguệch ngoạc trên mặt, vẽ tai thỏ, playboy hay chấm thêm nốt ruồi chẳng hạn)

41. Nội dung kiến thức nhiều kỳ
Một biến thể của dạng nội dung phim nhiều tập, có chăng là nó ở dạng khác mà thôi.

Bạn có một source thông tin, thay vì xuất bản hết một lần thì hãy làm thành nhiều lần… Vừa tiết kiệm nội dung, vừa giữ chân khách hàng lâu hơn.

42. Chứng nhận online
Sau khi học xong mấy cái nội dung trên, bạn cấp bằng online luôn cho người dùng… Đâu có ai ngại nhận được tấm bằng như:
Mẹ thông thái
Bố can trường
Phi công siêu cấp
Máy bay siêu hạng

43. Newsletters
Một số thương hiệu có nhiều chi nhánh, hoặc nhiều đại lý có lẽ nên tận dụng nội dung này trong mảng truyền thông nội bộ là rất hiệu quả. Vấn đề lớn nhất của các công ty đông nhân viên là vấn đề truyền thông nội bộ không tốt.
Nhân tiện quảng bá cho lớp học Truyền Thông Nội Bộ của MVV Coaching do anh Le Quang Vu giảng dạy nhé!

44. Nội dung website
Ngày nay, mình nghĩ các công ty và thương hiệu nên nhìn nhận lại vai trò và mục tiêu cho từng loại website mà xây dựng nội dung.
Một số thương hiệu xây dựng website theo Content Marketing, một số xây dựng website như một dạng brochure online… Tuỳ theo mục đích sử dụng mà có cách thức xây dựng nội dung khác nhau.
Mảng này thì Le Hiep lớp Content Marketing 01 là chuyên gia rồi!

45. Giải thưởng
Khá nhiều thương hiệu không được claim về vấn đề giải thưởng trên các kênh chính thức như truyền hình và PrintAd, POSM. Nhưng trên môi trường social và daily content, bạn hoàn toàn có thể tận dụng thông tin giải thưởng nếu có, nhằm tăng mức độ uy tín cho sản phẩm của mình.

46. CSR
Một trong những hoạt động có khả năng xây dựng uy tín cho thương hiệu nhiều nhất là các hoạt động CSR. Hầu như các thương hiệu lớn đều có làm, nhưng ít khi truyền thông (lập lại vừa đủ) cho người dùng biết ngoài một số bài PR, một vài photo album recap lại hoạt động là hết. Phí lắm!

47. Bài PR
Những nội dung từ kênh PR cũng rất đáng để tái sử dụng trong content plan. Nó không phải là một cách tự sướng, mà có tối ưu hoá khả năng người dùng được tiếp cận thông tin chính thức mà thương hiệu muốn truyền thông.
Nói chung bạn cứ đề xuất, khách hàng không chịu thì… THÔI VẬY!

48. Bình chọn
Mấy trò bình luận này nhiều khi vô bổ nhưng lại được người dùng tham gia rất nhiệt tình. Quan trọng là chọn chủ đề có yếu tố Real Time các bạn nhé! Giả sử như nội dung sau:
Trời nóng thế này, bạn thích người yêu của mình.
A. Lột sạch
B. Mua máy lạnh và vẫn lột sạch
C. Chẳng làm gì cả vì mình chưa có người yêu!

49. Khảo sát
Là một dạng nội dung trao quyền cho người dùng chia sẻ ý kiến và kiến thức chuyên môn của mình. Rất nhiều người dùng hào hứng thể hiện và đóng góp với thương hiệu. Trong nhiều trường hợp, nội dung này giúp khám phá khá nhiều insight thú vị cho bạn! Vậy nên, hãy thường xuyên sử dụng nội dung này!

50. Quizzes
Một cách tuyệt vời để tương tác với thương hiệu. Trong bàn tiệc, thì nó sẽ là món tráng miệng thơm mát và dễ ăn. Giả sử bạn hãy trả lời câu đố sau: Chia cái gì ra thì không chân?

Hic, mọi người share nhanh quá mình viết không kịp. Như đã hứa mình chia sẻ tiếp 25 tips nữa là trọn 50 phương thức.

Tại sao lại là 89 phương thức? Vì mình thích thế thôi và kiểu gì cũng sẽ phải viết moi cho ra đủ 89 phương thức. Do đó, mình sẽ đo phản ứng của mọi người và tiếp tục cập nhật thêm nhé! Mãi yêu!!!